Een netwerk van waternatuur

In de kerngebieden maken wij waar dat kan grote stukken waternatuur. Het is het best als die stukken waternatuur aaneengesloten zijn of anders heel dicht op elkaar liggen. Corridors en verbindingszones verbinden de kerngebieden met elkaar.

Belangrijke verbindingszones zijn nu vaak niet natuurvriendelijk ingericht. Dit komt doordat ze ook andere functies hebben, bijvoorbeeld als vaarweg of voor het af- en aanvoeren van water. Op sommige plekken kun je onze vaarten en kanalen daardoor vergelijken met een dorre woestijn. We maken hierin kleine natuurgebiedjes waar dieren even kunnen opladen. Deze kleine oases noemen we stapstenen.

De corridors zijn verbindingszones waar meer ruimte is voor natuurvriendelijke inrichting.

Natuurvriendelijke oevers

Een natuurvriendelijke oever is een oever die flauw afloopt en verschillende waterdieptes heeft. Er is daardoor ruimte voor allerlei soorten oever- en waterplanten. Ook leven er vissen, kikkers, salamanders, libellen en andere dieren. Tussen de stengels van de planten kunnen jonge vissen zich goed verstoppen voor bijvoorbeeld de aalscholver. De wortels van de planten zorgen ervoor dat de oever stevig blijft. In een natuurvriendelijke oever zit volop leven.

Vispaaiplaatsen

Vispaaiplaatsen zijn ondiepe wateren met waterplanten. Hier komen vissen op af om zich voort te planten. Door het ondiepe water in de paaiplaats is het water daar net iets warmer dan in de sloot of vaart. Veel vissen leggen hun eitjes tussen de waterplanten. Voor jonge vissen is hier genoeg voedsel te vinden om op te groeien. Daarbij kunnen de jonge vissen zich tussen de waterplanten goed schuilhouden voor vogels en roofvissen.

Waterplantzones

Soms groeien in vaarten en kanalen spontaan waterplanten. Meestal halen we deze waterplanten weg, omdat ze de doorstroming belemmeren. Bij hevige regen moeten we het water op tijd kunnen wegpompen. Daar waar waterplanten geen risico vormen, laten we ze staan. Zulke plekken noemen we waterplantzones.

Waterplantzones, vispaaiplaatsen en natuurvriendelijke oevers vragen om onderhoud. Door goed onderhoud kunnen wij zorgen voor het juiste evenwicht. Als een soort de overhand krijgt, dan gaat dat ten koste van de biodiversiteit. Ook moeten we voor de doorstroming zorgen. Daarom maaien we conform de Ecokleurenkoers (pdf, 3.1 MB). We maaien het ene jaar het ene gedeelte van een oever, het jaar erop doen we het volgende stuk. Dit doen we om het leefgebied van vogels en vissen zo min mogelijk te verstoren. Het maaisel laten we liggen waar dat kan.

Ieder jaar bekijken we in het voorjaar of de oever er nog goed bij ligt voor de planten en dieren. Eens in de twee jaar bekijken we in de zomer welke planten er allemaal in de oever groeien. Verschillende soorten zien we graag door elkaar staan. Voorbeelden hiervan zijn lisdodden, kattenstaarten, gele lissen, biezen, egelskoppen, watermunt en het kleine moerasvergeet-me-nietje.

Wij gebruiken deze controles om te zien of het beheer en onderhoud dat we voeren past bij de oever. Als we het idee hebben dat het niet werkt, dan passen we dit aan. Dan gaan we vaker maaien ofgraven we de bodem af. Ook plaatsen we soms rasters zodat ganzen de jonge planten niet kunnen opeten.

Kaderrichtlijn Water

De Europese Unie verplicht alle EU-landen om te werken aan schoner water. Hiervoor is de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) bedacht. Hierin staat bijvoorbeeld dat er niet teveel chemische stoffen in het water mogen zitten. Ook vindt de EU het belangrijk dat het ecosysteem in het water beschermd en verbeterd wordt. Met de aanleg van natte ecologische zones geven wij waternatuur de ruimte om zich te ontwikkelen. Daarnaast vergroten we het leefgebied voor planten en dieren. Het aanleggen van natte ecologische zones is een van de maatregelen die wij nemen voor schoon, gezond en levend water.