Janneke en Sandra over Watervisie

Watervisie Delfland helpt gemeenten bij gebiedsinrichting

Waar je ook woont in het mooie gebied van Delfland, overal krijg je in de toekomst te maken met dezelfde uitdaging: water. Want extreme weersomstandigheden zullen ook hier in de toekomst vaker voorkomen, stellen beleidsadviseurs Janneke Föllings en Sandra Fraikin van Hoogheemraadschap Delfland. Om gemeenten te helpen, hebben ze de watervisie ontwikkeld.

De watervisie is speciaal ontwikkeld om gemeenten te helpen bij hun gebiedsontwikkeling, vertelt Fraikin. “De visie bestaat uit kaarten die per gebied de toekomstige ontwikkelingen van water tonen en wat de gevolgen van mogelijke maatregelen zijn.” De kaarten laten bijvoorbeeld zien waar de kans op wateroverlast groot is en waar niet en ze geven handvatten wat een gemeente hiertegen kan doen, vult Föllings aan. “Of waar bodemdaling optreedt en wat de invloed van water is. Met de watervisie willen we het gesprek aangaan met gemeenten, bijvoorbeeld over hun woningbouwopgave.” De belangrijkste boodschap van het tweetal: laat water leidend zijn bij de manier waarop je de ruimte in de gemeente inricht.

Weinig ruimte voor water

De uitdagingen waar gemeenten voor staan, verschillen per gebied, vertelt Föllings.

“Delft moet rekening houden met paalrot en verzakking door verdroging van de bodem, terwijl in het kustgebied maatregelen nodig zijn tegen de stijging van zeespiegel.” Het Westland is kwetsbaar voor extreme regenval, vult Fraikin aan. Probleem is vooral dat het gebied van Delfland een van de dichtstbebouwde gebieden in Nederland is. “Hierdoor is er relatief weinig ruimte voor het water.”

De afgelopen 20 jaar heeft Delfland volgens de beleidsadviseurs veel gedaan om te zorgen dat de mensen in het gebied de voeten droog houden. Het gebrek aan ruimte voor water vraagt al jaren veel van onze waterafvoer, stellen de beleidsadviseurs. Fraikin: “We moeten steeds meer pompen om het overtollige water af te voeren.” Nóg grotere pompen plaatsen is geen oplossing, meent ze. “Dan verhoog je de stroomsnelheden van het water, wat meer schuring en bodemerosie veroorzaakt. De hogere snelheden zullen ook de keringen aantasten. En vergeet ook niet dat we naast extreme regenbuien ook steeds vaker te maken krijgen met perioden van droogte. Dan wil je juist water vasthouden in plaats van afvoeren.” Ruimte maken voor water en water vasthouden is volgens Föllings en Fraikin de enige toekomstbestendige oplossing.

Gemeenten moeten nog meer zelf doen

Om klaar te zijn voor de gevolgen van klimaatverandering, moeten gemeenten dus meer doen, stellen ze. “Bijvoorbeeld water vasthouden met groene daken, waterbergende kratten onder sportvelden of ondergrondse waterbuffers onder wegen en gebouwen”, zegt Föllings. Het opgevangen water werkt bovendien verkoelend in de stad en kan worden gebruikt voor groen in tijden van droogte. “In wijken met veel woningen op houten palen is het goed om water meer de bodem in te laten vloeien. Dat ontlast de riolering, houdt het grondwaterpeil op orde en voorkomt dat palen gaan rotten”, legt Föllings uit.

Föllings en Fraikin willen met de watervisie gemeenten inspireren tot een andere manier van denken. Föllings: “Nederlanders zijn gewend dat alles met water maakbaar is, maar de gevolgen van klimaatverandering laten zien dat dit niet zo is.” Lastige volgens hen is ook dat de weersextremen tegenwoordig zover uit elkaar liggen, van lange droge naar hoosbuien. Daarmee goed omgaan, dat is volgens Föllings de uitdaging. “De oplossingen hiervoor moeten we samen ontwikkelen”, denkt Fraikin.

Vooruitkijken is lastig

Grote investeringen in de openbare ruimte zijn noodzakelijk. Föllings: “Als waterschap weten we dat het nodig is om naar de verre toekomst te kijken. Als we niets doen, néémt het water de ruimte die het nodig heeft. Op de lange termijn, kun je niet altijd voorkomen dat een kade, een huis of misschien zelfs een hele wijk verzakt.” Met alle gevolgen van dien. “Vochtige huizen met schimmel op de muren, gezondheidsproblemen, stress in het gezin, je leven gaat er onder lijden”, voorspelt Fraikin.

Duurzame oplossingen vergen volgens Föllings en Fraikin visie en durf. “We begrijpen dat het lastig is over een lange periode de impact te zien van beleid, maar het is wel nodig.” Drastische beslissingen zoals herstructurering van een gebied is iets waar bestuurders volgens Fraikin en Föllings nu al aan moeten denken.

Samen oplossingen bedenken

De overstromingen in Limburg afgelopen zomer hebben water stevig op de agenda gezet. De noodzaak om samen oplossingen te bedenken is groot, stellen Fraikin en Föllings. “Ik weet zeker dat we met gemeenten, bedrijven en kennisinstituten mooie dingen gaan bedenken en maken”, voorspelt Föllings. Fraikin hoopt dat de watervisie gemeenten helpt en uitnodigt. “Kom met ons praten, en laat ons meedenken over toekomstbestendige oplossingen