Interview met Jeroen Eijskoot

Hij had het helemaal gehad in zijn volgebouwde nieuwbouwwijk. En dus verhuisde Jeroen Eijskoot vorig jaar met zijn gezin naar het duurzame Wilgenrijk, een natuur- en watervriendelijke wijk in Maassluis. “Hier is in de breedste zin over de omgang met water nagedacht.”

“Kijk, zo ziet het eruit”, zegt Eijskoot enthousiast terwijl in de videocall de camera van zijn laptop naar het raam draait.” Achter en naast zijn huis meandert een brede sloot rustig langs de huizen met karakteristieke puntdaken. “De groene kades zijn op zo’n manier aangelegd dat regenwater makkelijk wegstroomt”, legt de manager van de gemeente Rotterdam uit, wijzend naar de 2-meter-brede strook gras naast de weg. Ook het gras van Eijskoots eigen tuin loopt schuin af naar het water. Hierdoor kan hij niet de volledige oppervlakte van zijn tuin benutten, maar dat vindt Eijskoot niet erg. “Zo hebben het water en de natuur alle ruimte. Daarom hebben we ook voor deze wijk gekozen”, zegt hij lachend.

De vorige woonwijk van Eijskoot had een iets andere uitstaling. “We waren een van de eerste bewoners en zagen hoe dat groene gebied helemaal werd volgebouwd. In een mum van tijd ontstond een complete stad voor 50.000 mensen met immense scholen en overal stoeptegels”, vertelt hij. De weinige ruimte voor water die overbleef, bestond volgens Eijskoot in rechtlijnige kanalen zonder enige begroeiing. “En daarin verschenen allemaal vlonders en damwanden van 1,5 meter hoog, terwijl bewoners tegelijk hun achtertuinen volbouwden met hun eigen fortjes.” Dat kan niet goed zijn, dacht Eijskoot.

En hij kreeg gelijk, al snel merkten bewoners de gevolgen van de intensieve bebouwing. “Na een flinke regenbui stonden alle vlonders onder water. Als ik het luik naar de kruipruimte opentrok, stond die blank. Logisch, het water kon geen kant op. En bewoners maar klagen dat het hoogheemraadschap harder moest pompen om het overvloedige water weg te werken. Echt bizar”, zo omschrijft Eijskoot de situatie in zijn oude wijk. Tussen al het beton realiseerde hij zich dat steden en dorpen anders moesten worden ingericht. “Ik ben geen expert, maar ook niet gek”, zegt Eijskoot over de gevolgen van het veranderende klimaat.

Natuurlijke sproei-installatie in een boerderij-achtige omgeving

Na enig zoeken vond Eijskoot in Wilgenrijk een plek waar wél over de omgang met water was nagedacht. “De wijk ligt 2 meter onder NAP. Daarom is bij het ontwerp goed nagedacht over mogelijke wateroverlast”, vertelt hij. De voorheen agrarische grond is onder strikte voorwaarden verkocht aan de projectontwikkelaar van de wijk, stelt Eijskoot. “Het moest een kleinschalige boerderij-achtige omgeving worden, waar veel ruimte is voor groen en hergebruik van en omgang met water super belangrijk zijn.” Zo mogen bewoners maar een beperkt deel van hun tuin aan het water bebouwen en gaan de tuinen op natuurlijk wijze over in het water. “De kavels hebben daarom geen damwand langs de oever.  Mocht het water een halve meter stijgen, dan loopt het gewoon over de grasoever heen”, legt Eijskoot uit.

Net als Eijskoots eigen huis, zijn alle 1.500 woningen die Wilgenrijk straks telt, gebouwd van duurzame materialen en voorzien van een ingenieus waterafvoersysteem. “Hemelwater wordt via de dakgoot opgevangen in een regenpijp die de grond in gaat. Het uiteinde van die pijp komt een paar meter verderop weer de grond uit, in de voortuin of aan de andere kant van de weg.” Als de pijp vol is, stroomt het water de tuin of de sloot in. “Een soort natuurlijke sproei-installatie”, grapt Eijskoot. Om water te bufferen zijn er volgens hem ook plannen voor de aanleg van een grote vijver.

Waterhuishoudkundig Plan

Om de oevers bij zijn huis verder te vergroenen, denkt Eijskoot nu na over waterbeplanting, vertelt hij. Voor advies heeft hij aangeklopt bij het Hoogheemraadschap van Delfland, want als bewoner wil en kan hij niet zomaar dingen veranderen in en aan het water. Bij het ontwerp van Wilgenrijk is een WaterHuishoudkundig Plan (zie kader) opgesteld met uitgangspunten waar alle bewoners zich aan moeten houden. Water is namelijk een belangrijk onderdeel in de wijk. Het hoogheemraadschap is onder andere verantwoordelijk voor het beheer van het waterpeil, verlenen van watervergunningen in Wilgenrijk en geeft advies.

Eijskoot is positief over de hulp die het Hoogheemraadschap biedt. Zo leerde hij onder andere hoe flora en fauna het beste verbinding maken tussen het water en land. “Zo mag de helling van mijn tuin naar het water niet te steil zijn. Eendjes en andere dieren kunnen dan makkelijk de oever op om even uit te rusten en planten hebben minder permanent natte voetjes”, legt hij uit.

Uiteindelijk hoopt hij dat Wilgenrijk meer mensen inspireert anders met water om te gaan. “Daarom doe ik mee aan de campagne Maak ruimte voor water van Delfland”, vertelt Eijskoot die gedreven is om van Wilgenrijk een duurzame voorbeeldwijk te maken. “Het is heel belangrijk dat we laten zien hoe mooi het hier kan worden. Het zijn niet de pioniers die grote veranderingen realiseren, dat zijn de volgers die je inspireert om ook anders te gaan wonen”, meent hij. Als alles in Wilgenrijk straks groeit en bloeit, heeft dat een domino-effect, verwacht Eijskoot. “Meer mensen zullen dan zo willen wonen.”

Vele groene tuinen maken het verschil

Ook mensen in bestaande wijken kunnen eenvoudig bijdragen aan een betere omgang met water, stelt Eijskoot. Zijn tip aan bewoners: “Haal je stenen uit je tuin, leg gras aan en beplanting. Vervang de tegels op je oprit door grint.” Eén groene tuin maak weinig verschil, maar een heleboel wel.”